Jesteś tutaj: ZSM nr 3 • SP nr 12 · Rok szkolny 2023/24 - Wywiad z lekarzem pediatrą
Wywiad z lekarzem pediatrą
W ramach naszego projektu „Gdy widzę ZDROWE słodycze, to kwiczę – jak zachęcić młodych jaślan do ograniczenia cukru w diecie” przeprowadziliśmy wywiad z Panią Doktor Adrianą Hulin, która jest lekarzem pediatrą, czyli leczy dzieci w Prywatnym Gabinecie Pediatrycznym w Jaśle:
Zespół ligowy: Czy to prawda, że od nadmiernego jedzenia słodyczy i picia słodkich napojów dziecko może zachorować?
Pani Doktor: Tak, to prawda. Powszechnie wiadomo, że nadmiar cukru u dzieci może prowadzić do próchnicy, otyłości i zwiększonej zachorowalności na cukrzycę typu drugiego. Zbyt duża podaż cukru w diecie ma negatywny wpływ również na rozwój i odporność dziecka. Cukry proste zawarte w słodyczach i słodzonych napojach to dla organizmu tzw. puste kalorie. Poza wartością kaloryczną nie wnoszą żadnych dodatkowych wartości dla organizmu, są przyczyną nadmiernych kilogramów i szeregu poważnych chorób przewlekłych. Nadmiar cukru w diecie powoduje liczne spustoszenia w organizmie. Podstęp polega na tym, że pogorszenie zdrowia będzie następowało bardzo powoli (początkowo w niezauważalny sposób). Znaczna ilość schorzeń objawia się dopiero w wieku dorosłym, ale może wynikać z nadmiaru cukru w dziecięcej diecie. Do tych schorzeń należą:
hipercholesterolemia (miażdżyca)- choroba wieńcowa
- nadciśnienie tętnicze
- hiperlipidemia
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby
- cukrzyca typu 2 z jej licznymi powikłaniami
- insulinooporność
- zmiany zwyrodnieniowe stawów
- nowotwory
- otyłość: Szacuje się, że polskie dzieci poniżej 10 roku życia przyjmują dziennie równowartość nawet 19 łyżeczek cukru. Przy zalecanych 6, to ponad trzykrotne przekroczenie normy. Dlatego też nadmiar cukru w diecie to jedna z głównych przyczyn nadwagi i otyłości. W Polsce problemy z wagą mają nawet dzieci poniżej 3. roku życia.
- próchnica: Częste spożycie cukrów prostych, zwłaszcza sacharozy, sprzyja wytworzeniu w jamie ustnej warunków przyspieszających rozwój bakterii. Zwiększone stężenie cukru powoduje wzrost metabolizmu bakterii, wzmożone wytwarzania kwasu mlekowego, prowadzącego do zakwaszania płytki nazębnej i demineralizacji tkanek twardych zęba oraz powstawania kamienia nazębnego. Próchnica wczesna pojawia się już na zębach mlecznych, niszcząc dużą powierzchnię zębów w bardzo krótkim czasie i objawia się już u dwulatków. Może ona mieć związek ze stosowaniem słodzonych kaszek i innych słodkich produktów płynnych w ich diecie.
Zespół ligowy: Czy dziecko, które jada dużo słodyczy (kilka razy dziennie) ma obniżoną odporność i częściej łapie infekcje?
Pani Doktor: Tak, to prawda. Badania wykazały, że po zjedzeniu 100 g cukru limfocyty odpowiedzialne za reakcje obronne organizmu stają się o 40% mniej skuteczne, nawet do 5 godzin po jego spożyciu. Badania te pochodzą z Health Services z Uniwersytetu Columbia. Zdobywca nagrody Nobla, naukowiec Linus Pauling odkrył, że biały cukier zaburza działanie witaminy C, konkurując z nią o miejsce w komórkach odpornościowych organizmu, przez co mniejsze ilości witaminy dostają się do systemu immunologicznego. Dlatego też dzieci spożywające dużą ilość cukru częściej chorują, są bardziej poddane na infekcje.
Zespół ligowy: Czy cukrzyca u dzieci to choroba spowodowana nadmiernym jedzeniem słodyczy i piciem słodkich napojów?
Pani Doktor: I tak, i nie, ponieważ u człowieka występują dwa typy cukrzycy:
- Cukrzyca typu 1 nie jest związana z nadmiernym spożyciem słodyczy. Jest spowodowana niszczeniem komórek trzustki przez własny układ odpornościowy dziecka. Komórki trzustki produkują hormon zwany insuliną. Insulina jest odpowiedzialna za regulowanie poziomu cukru we krwi. Dzieci chore na ten typ cukrzycy posiadają niedobór lub brak insuliny. Cukrzyca typu 1 u dzieci jest chorobą na całe życie i leczona jest wytwarzaną sztucznie insuliną.
- Cukrzyca typu 2 jest związana z nadmiernym spożyciem słodyczy i słodkich napojów. Ten typ cukrzycy występuje, gdy organizm dziecka lub dorosłego nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny lub jest oporny na jej działanie. Czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 u dzieci i dorosłych są otyłość, która wynika z nadmiernego spożywania słodyczy i słodkich napojów oraz braku aktywności fizycznej.
Zespół ligowy: Czy trudności z koncentracją uwagi na lekcjach i trudności w nauce mogą być spowodowane nadmiernym spożywaniem słodyczy i słodkich napojów?
Pani Doktor: Tak, to prawda. Jednym z najczęściej występujących objawów nadmiaru cukru u dziecka są problemy z koncentracją. Zjedzenie słodyczy podnosi poziom energii w szybkim tempie, jednak równie szybko doprowadza do jej spadku. Początkowy zapał i skupienie w krótkim czasie przechodzą w zmęczenie, niepokój i trudności w skoncentrowaniu się. Co istotne, uczucie mocy występujące początkowo po spożyciu cukru, sprawia, że dzieci szybko się od niego uzależniają, a małe dzieci z tego powodu często reagują agresją i histerią na odmowę podania kolejnego batonika, czekoladki czy cukierka. Spożycie słodkiej przekąski lub wypicie słodzonego napoju bardzo szybko podnosi glikemię krwi, czyli ilość glukozy krążącej w krwioobiegu. Naukowcy Szkoły Medycznej Uniwersytetu Harwardzkiego wykazali, że im wyższy jest poziom cukru we krwi, tym mniej jej dociera do mózgu. Skutkuje to spadkiem dotlenienia i odżywienia mózgu, co powoduje problemy z koncentracją, skupieniem uwagi, pamięcią czy nauką. Australijscy naukowcy z Uniwersytetu Adelaide zauważyli, że iloraz inteligencji u ośmiolatków, które spożywały we wczesnym dzieciństwie dużo słodkich napojów i potraw był niższy o dwa punkty, niż w grupie ich rówieśników, którym rodzice ograniczali spożycie cukru. Amerykańscy badacze potwierdzili tę teorię, ponieważ wykazali, że dzieci karmione przez rodziców słodyczami i fast foodami miały IQ nawet do 5 punktów niższe, niż ich zdrowo odżywiający się rówieśnicy.
Zespół ligowy: Co powinny jeść dzieci, aby wzmacniać swoją odporność?
Pani Doktor: Trzeba ograniczać dzieciom podaż słodyczy i słodzonych napojów oraz innych produktów, zawierających cukry proste. Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) do najbardziej szkodliwych produktów spożywczych należą słodzone napoje. Często bowiem nie są one uznawane za przekąskę i podaje się je dzieciom bez ograniczeń. Zamiast nich lepiej jest postawić na zdrowe przekąski, które mają w swoim składzie cukry złożone, a także inne wartościowe składniki odżywcze. Warzywa i owoce są źródłem licznych składników mineralnych i witamin, a odpowiednie dostarczanie tych składników zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Co zatem można podsunąć dziecku zamiast batonika lub słodkiego napoju?
- ksylitol zamiast białego cukru - dzieciom poniżej 4 roku życia zaleca się dawkę 3-8 g ksylitolu dziennie, można wprowadzić również erytrol lub stewię, wykorzystując te produkty, da się piec ciasta czy robić dżemy i galaretki;
- suszone i świeże daktyle to świetny zamiennik – oprócz słodkiego smaku zawierają dużo potasu, błonnika i związków działających przeciwzapalnie;
- suszone morele to również słodka zamiana dla cukru – należy pamiętać, żeby nie zawierały one konserwantów, takich jak: dwutlenek siarki i siarczyny;
- owoce – sprawdzą się zarówno świeże owoce (maliny, banany, melony), jak i suszone (rodzynki i śliwki).
Cukier znajduje się niemal w każdym produkcie spożywczym. Nie ma więc potrzeby, by dostarczać jego dodatkowej ilości w postaci batoników, słodzonych napojów czy innych dosładzanych przekąsek. W trosce o zdrowie dzieci warto wprowadzić zdrowe standardy żywieniowe od najmłodszych lat i ograniczyć zawartość cukru w ich codziennej diecie. Przełoży się to z pewnością na lepsze zdrowie i samopoczucie także w wieku dojrzałym.
Zespół ligowy: Serdecznie dziękujemy Pani Doktor za wyczerpujące odpowiedzi na nasze pytania. Mamy nadzieję, że nasze koleżanki i koledzy będą ograniczać jedzenie słodyczy i picie słodkich napojów, dzięki czemu wzmocnią swoją odporność na infekcje i nie będą mieć trudności z koncentracją uwagi.
Aleksandra, Mateusz i Oliwier
